کاخ گلستان تهران یکی از مهمترین آثار تاریخی تهران است که بازدید از این کاخ به تمام شهروندان تهرانی و یا مسافران تهران توصیه میگردد. کاخ گلستان تنها اثری در تهران است که در میان آثار یونسکو به ثبت جهانی رسیده است و برای این ثبت جهانی دلایل بسیاری چون معماری کاخ گلستان، گنجینه کاخ گلستان، رویدادهای کاخ گلستان و عناصر بسیار زیاد این کاخ باعث شده است تا این اثر بزرگ در سازمان یونسکو به عنوان میراثی جهانی ثبت شود. در تاریخچه کاخ گلستان، قدمت این کاخ را بیش از ۴۰۰ سال ذکر کردهاند و این قدمت طولانی به همراه عناصر دیگر از مجموعه کاخ گلستان مجموعهای بینظیر ساخته است.
معرفی کاخ گلستان تهران
کاخ گلستان تهران یکی از جاهای دیدنی تهران است که به عنوان تنها اثر شهر تهران در بین آثار میراث جهانی در سازمان یونسکو به ثبت رسیده است. کاخ گلستان به مجموعه کاخهایی گفته میشود که در محدوده ارگ سلطنتی ساخته شده و در حدود ۱۵۰ سال به عنوان دارالخلافه ایران و مرکز خلافت پادشاهان قاجار بود. کاخ گلستان امروزه به عنوان یکی از بزرگترین و مشهورترین موزههای ایران است. کاخ موزه گلستان تهران دارای مجموعهای بینظیر از کاخها و بناهای بسیار مجلل و تاریخی است که گنجینهای بینظیر از آثار، اشیاء و جواهرات تاریخی با ارزش بینظیری است که باعث شده است تا این مجموعه بتواند خود را به عنوان میراثی جهانی ثبت کند. شمس العماره، تالار آینه، تالار سلام، ایوان تخت مرمر، حوضخانه، کاخ ابیض، خلوت کریمخانی، تالار عاج، تالار الماس، تالار برلیان، حوضخانه عمارت بادگیر، تکیه دولت و تخت مرمر از مهمترین موزهها و بخشهای موجود در کاخ گلستان هستند. به جز این بخشها یکی از مهمترین عناصر کاخ مرمر رویدادهای تاریخی کاخ گلستان است که این مجموعه را به عنوان یکی از مهمترین اماکن ایران در زمان قاجار و زندیه مطرح کرده است. تمامی این مطالب، از کاخ گلستان مجموعهای بینظیر ساخته است که بازدید از آن را برای آشنایی با تاریخ ایران زمین لازم کرده است.
کاخ گلستان کجاست؟
کاخ گلستان یکی از مهمترین آثار تاریخی تهران است که در محدوده بازار تهران قرار دارد و تنها اثر تاریخی تهران است که در سازمان یونسکو به ثبت اثر جهانی رسیده است. کاخ گلستان از جمله جاهای دیدنی تهران است. کاخ گلستان به مجموعه کاخها، موزهها و تالارهایی گفته میشود که در ارگ سلطنتی دوران قرار داشت و امروزه به یکی از بزرگترین موزههای تهران تبدیل شده است. این مجموعه بینظیر در محله پامنار و در ضلع جنوب شرقی پارک شهر و در مجاورت خیابان خیام قرار دارد. کاخ گلستان در شمال خیابان پانزده خرداد و بازار بزرگ تهران قرار داشته و از شرق نیز به خیابان ناصرخسرو محدود شده است.
مسیر دسترسی به کاخ گلستان
خودرو شخصی
مسیر دسترسی به کاخ گلستان با خودرو شخصی با محدودیتهای بسیاری مواجه است و به دلیل این محدودیتها این روش دسترسی توصیه نمیشود. کاخ گلستان در محدوده طرح ترافیک تهران قرار دارد. این طرح شامل طرح ترافیک و طرح کاهش آلودگی یا طرح زوج و فرد ترافیکی شده و از طرفی این مجموعه در محدوده بازار تهران، از پرترافیکترین بخشهای شهر تهران قرار دارد. اما با تمام این اطلاعات اگر میخواهید با خودرو شخصی به این مکان بروید، میتوانید از خیابان امام خمینی یا خیابان وحدت اسلامی خود را به خیابان صوراسرافیل و خیابان داور رسانده و یا از طرق خیابانهای ناصرخسرو و خیابان پانزده خرداد خود را به این کاخ برسانید.
حمل و نقل عمومی
موقعیت ویژه کاخ گلستان باعث شده است تا امکان دسترسی به این مجموعه با انواع وسایل حمل و نقل عمومی و تاکسی فراهم باشد. پایانه تاکسیرانی و اتوبوسرانی فیاض بخش در شمال پارک شهر و میدان امام خمینی نزدیکترین پایانهها به این موزه هستند و همچنین پایانه تاکسیرانی بازار و خیابان پانزده خرداد در کمترین فاصله با این کاخ موزه قرار دارد.
مترو کاخ گلستان
نزدیکترینایستگاه مترو به کاخ گلستان، ایستگاه مترو پانزده خرداد در خط ۱ مترو تهران قرار دارد.
تاریخچه کاخ گلستان
شاه تهماسب صفوی، اولین پادشاهی بود که توجه ویژهای به تهران داشت. شاه تهماسب برای حفاظت از تهران دستور داد تا حصاری به دور تهران کشیده شود و خندقی را نیز به دور تهران کشید. این اقدام برای اولین بار حدود و ثغور شهر را مشخص کرد و تهران را به عنوان شهری مهم در میان شهرهای ایران مطرح کرد. به دلیل بالا رفتن امنیت شهر تهران از همان زمان ساخت و سازها در تهران رو به افزایش گذاشت. بخشی از این ساخت و سازها نیز توسط حاکمان و درباریان صفوی به بعد روی داد.
اولین ساخت و سازها در این مکان را به شاه عباس صفوی در سال ۹۹۸ ه. ق نسبت میدهند. پیترو دلاواله (مستشرق و جهانگرد ایتالیایی) در سال ۱۰۲۸ به تهران سفر کرده و این شهر را توصیف کرده است. در توصیف پیترو دلاواله درباره تهران را چنارستانی همراه با ارگ سلطنتی توصیف میکند. این توصیف نشان میدهد که در آن زمان تهران دارای ارگی سلطنتی بوده و قریب به یقین میتوان گفت ارگ اشاره شده همان ارگی باشد که بعدها تبدیل به کاخ گلستان گردید.
مهمترین سند و تاریخی که میتوان به طور متقن درباره زمان ساخت کاخ گلستان درباره آن سخن گفت، مربوط به زمان کریمخان زند نسبت داد. خاندان زند، علاقه خاصی به تهران داشته و البته باید گفت که تهرانیان آن زمان نیز علاقه وافری به خاندان زند داشتند، به نوعی که یکی از باشکوهترین مراسمهای تشیع تاریخ ایران مربوط به تشییع جنازه لطفعلی خان زند بود. کریمخان زند در طول سالهای ۱۱۷۳ تا ۱۱۸۰ ه. ق، دیوانخانهای را در محل کاخ گلستان ساخت و از همان زمان ساخت این کاخ به طور رسمی آغاز شد. خلوت کریمخانی یادگار دوران کریمخان زند است که بعدها مورد تخریب قرار گرفت و تنها بخشی کوچک از آن باقی ماند. عمارت تخت مرمر را نیز به دوران زندیه نسبت میدهند و این موارد نشان میدهد که کاخ گلستان در زمان زندیه دارای اهمیت خاصی بوده است.
در زمان آغا محمد خان قاجار، تهران در یکی از مهمترین ادوار تاریخی خود قرار داشت. آغا محمد خان قاجار پس از پیروزی بر لطفعلی خان زند و به وجود آوردن سلسله قاجاریه، تهران را به عنوان پایتخت ایران انتخاب کرده در سال ۱۲۱۰ ه. ق در تهران تاجگذاری کرد. دلایل بسیاری برای انتخاب تهران به عنوان پایتخت وجود داشت. نزدیکی به مرزهای روسیه، استحکامات البرز مرکزی و نزدیکی به شهرهایی مانند تبریز و گرگان که به محل استقرار طایفه قاجار بود، از مهمترین دلایل انتخاب تهران به عنوان پایتخت بود.
پایتخت جدید میبایست دارالخلافه داشته باشد و کاخ گلستان بهترین مکانی بود که میتوانست برای این کار انتخاب شود. اما کاخ گلستان در زمان آغا محمد خان قاجار دارای پیشرفت خاصی نبود، چرا که در آن زمان هم هنوز ایران روی آرامش به خود ندیده بود و هم انکه آغا محمد خان قاجار به دلیل مشکلات جسمانی و در صدر این مشکلات اختگی، توجه چندانی به تجملات دنیا نداشت. اما مهمترین تغییر ارگ سلطنتی در آن زمان مربوط به ساخت تالار گلستان بود. گر چه این تالار در زمان آغا محمد خان قاجار به اتمام نرسید و در زمان فتحعلی شاه تکمیل شد، اما این تالار به دلیل ارزش خود، توانست دلیل نامگذاری کاخ گلستان شود. نامی که تا امروز بر روی این مجموعه بینظیر مانده است.
فتحعلی شاه قاجار دومین پادشاه قاجار بود که در تهران تاجگذاری کرد. در زمان فتحعلی شاه قاجار کاخ گلستان دستخوش تغییراتی گردید و بناهایی به آن اضافه شد که البته اکثر انها در زمان ناصرالدین شاه تخریب شده و به جای آنها بناهایی فاخرتر در کاخ گلستان ساخته شد. عمارت بادگیر اما از کوران حوادث جان به در برد و امروزه نیز باقی مانده است.
کاخ گلستان در زمان ناصرالدین شاه بیشترین پیشرفت خود را کرد تا جاییکه مهمترین و بیشترین ابنیه کاخ گلستان در این زمان بوجود آمده و کاخ گلستان به شکل امروزی خود درآمد. در زمان ناصرالدین شاه، آرامشی نسبی در ایران به وجود امد و اتفاقاً ناصرالدین شاه بر خلاف آغا محمد خان قاجار، فردی خوشگذران بود و علاقه بسیار زیادی نیز به هنرهای مختلف داشت. ناصرالدین شاه خود شاعر و نقاش بود و فردی هنرشناس بود و به همین دلیل توجه خاصی به کاخ گلستان داشت. مهمترین و بیشترین ابنیه کاخ گلستان مانند شمس العماره، تالار آینه، تالار سلام و بخشهای مهم دیگری از این مجموعه یادگار زمان ناصرالدین شاه هستند.
کاخ گلستان در زمان مظفرالدین شاه، محمد علی شاه و احمد شاه اما پیشرفت چندانی نکرد و عمارت شاخصی نیز به این مجموعه افزوده نشد. دوران پادشاهی سه شاه آخر قاجار همراه با جنگهای داخلی و بحران مشروطیت بود و به همین دلیل این پادشاهان زمان چندانی برای توجه و ساخت و ساز در این مجموعه را نداشتند. مظفرالدین شاه پادشاهی بیمار بود و دوران پادشاهی محمدعلی شاه همراه با درگیریهای بسیار عوامل حکومتی با مشروطه طلبان و جنگهای مشروطه بود. احمد شاه قاجار نیز جوانکی بود که اقتدار پادشاهی در او دیده نمیشد. احمد شاه قاجار پس از دوران کوتاه پادشاهی خود نتوانست سلسله قاجاریه را حفظ کرده و جای این سلسله نیز با سلسله پهلوی عوض شد.
کاخ گلستان در دوران پهلوی دوران رکود خود را تجربه کرد و به جز مراسمهای تاجگذاری رضا شاه و محمد رضا پهلوی رویداد خاص دیگری را بهچشم ندید. در دوران پهلوی عمارت یا ارگ سلطنتی از کاخ گلستان به کاخ سعد آباد، کاخ مرمر تهران و در پایان به کاخ نیاوران منتقل شد و دیگر شاهد حضور شاهان ایرانی نبود. پهلویها نیز دوست داشتند تا عمارتها و کاخهای مخصوص به خود را داشته باشند و به همین دلیل بود که در ابتدا به کاخ سعدآباد نقل مکان کردند و با ساخته شدن کاخ مرمر بود که این کاخ به عنوان مقر فرماندهی ایران انتخاب شد. محمد رضا پهلوی نیز پس از حادثه ترور در کاخ مرمر، کاخ نیاوران را به عنوان سکونتگاه و دفتر کار خود انتخاب کرد و به کاخ نیاوران نقل مکان کرد.
کاخ گلستان در دوران پهلوی دستخوش تغییراتی در بافت خود شد. رضا شاه که سودای ایران نوین را در سر میپروراند، سنگلج و حصار تهران و مناطقی از ارگ سلطنتی را تخریب کرد و شهرسازی مدرن را با تخریب بخشهایی از محوطه و اجزای و تصرفاتی در آن همراه کرد که این کارها آسیبهایی جدی را به این مجموعه وارد آورد، به نوعی که وسعت کاخ گلستان تقریباً به یک دهم خود رسید و تبدیل به ۴. ۵ هکتار شد. این دخل و تصرفات ریشه در تغییرات شهرسازی در تهران داشت و محلههایی چون سنگلج و مجموعه ارگ سلطنتی از جمله اولین اماکنی بودند که دچار تغییرات بسیاری شدند.
تبدیل کاخ گلستان به موزه
اولین اقدامات برای تبدیل کاخ گلستان به موزه در زمان پهلوی اول شکل گرفت. در این دوره کاخ گلستان گامهای مهمی برای تبدیل به موزه را برداشت و بخشهایی از این کاخ تبدیل به موزه شدند. پس از انقلاب اتفاقات دیگری در این مجموعه روی داد به نوعی که کاخ گلستان در این دوران به طور کامل تبدیل به موزه گردید و در مهمترین گام خود توانست به عنوان اثری جهانی در فهرست میراث ماندگار جهانی یونسکو به ثبت برسد.
ثبت جهانی کاخ گلستان در فهرست میراث جهانی یونسکو
کاخ گلستان در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۳ (دوم تیر ماه ۱۳۹۲ ) پس از مدتها تلاش بیوقفه توانست در سی و هفتمین اجلاس سازمان یونسکو در کامبوج به عنوان میراثی جهانی در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت برسد. کاخ گلستان شانزدهمین اثری بود که از ایران در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شد. این مجموعه تا کنون تنها اثری است که از تهران در این فهرست قرار گرفته است. دلایل بسیار زیادی برای این اتفاق وجود دارد.
کاخ گلستان برای بیش از یکصد و پنجاه سال بزرگترین مرکز حاکمیتی یکی از بزرگترین و قدیمیترین کشورهای جهان به نام ایران بوده است
تمام پادشاهان قاجار در این کاخ سکونت داشته و این کاخ مرکز حکومت تمامی شاهان قاجار بود
معماری نفیس و بیمانند کاخ گلستان باعث شد تا این اثر منحصر به فرد بتواند نظر کارشناسان را به خود جلب کند
تزئینات و نقاشیها و آثار هنری به کار رفته در کاخ گلستان مجموعهای بینظیر از تاریخ هنر نقاشی و معماری ایران است
گنجینه جواهرات موجود در کاخ گلستان به نوعی است که این گنجینه یکی از مهمترین پشتوانههای بانک مرکزی ایران است و این گنجینه یکی از منحصر به فردترین مجموعههای تاریخی از هنر و فرهنگ ایران زمین است
کاخ گلستان با ویژگیهای منحصر به فرد خود نه تنها به عنوان یکی از شاخصترین آثار ملی ایران، بلکه به عنوان یکی از آثار شاخص جهانی قلمداد میشود. پرونده کاخ گلستان در سال ۲۰۰۷ به یونسکو ارائه شد. در آن زمان نگرانیهای بسیاری درباره ساختمانی بلند مرتبه در مجاورت این کاخ، نگرانیهای بسیار زیادی را برای ثبت آن ایجاد کرد، اما در نهایت توانست با جلب نظر کارشناسان در سال ۲۰۱۳ خود را ثبت جهانی کند.
معماری کاخ گلستان
کاخ گلستان از نظر معماری برجستهترین اثر تاریخی تهران و یکی از برجستهترین آثار تاریخی ایران است. کاخ گلستان ترکیبی از معماری دوران صفویه، معماری دوران قاجار و معماری کلاسیک و نئوکلاسیک اروپایی است. این مجموعه کاخ معماریهای مختلفی را از زمان صفویه تا انتهای دوران قاجار به تصویر میکشد، چرا که در هر کدام از این ادوار تاریخی، بخشهای مختلفی از این مجموعه ساخته شده و تزئینات داخلی کاخها نیز به همین ترتیب دارای بخشها و تزئینات ادوار مختلف تاریخی ایران است. اما شاید برجستهترین دورهای که بر روی این مجموعه کار شده و بیشترین آثار را بر روی آن گذاشته است، مجموعهها و تزئیناتی است که در دوره قاجار و به خصوص ناصرالدین شاه قاجار بر روی این مجموعه انجام داده است.
اولین ساخت و سازها در کاخ گلستان متعلق به دوران صفویه است اما به طور یقین نمیتوان گفت که کدام یک از بخشهای این کاخ به دوران صفویه بازمی گردد اما باید گفت که اولین آثار به جا مانده در دوران کریمخان در این کاخ ساخته شد و خلوت کریمخانی و عمارت تخت مرمر یادگاری از معماری دوران زندیه است. اما درباره خلوت کریمخانی باید گفت که بخشهای زیادی از این قسمت در دوران قاجار تخریب شده و مورد بازسازی قرار گرفت. تالار گلستان که نام کاخ از روی این تالار برداشته شده است، مربوط به زمان آغا محمد خان قاجار است که در دوره فتحعلی شاه به اتمام رسیده است. اما مهمترین بخشهای این کاخ متعلق به زمان ناصرالدین شاه قاجار است.
عمارت شمس العماره بزگترین اثر به جای مانده از آن زمان است که معماری آن دارای سبکی غربی است، چرا که شمس العماره را با الگوی معماری غرب ساختهاند. تالار آینه، تالار سلام و شمس العماره از بناهای شاخص دوران ناصرالدین شاه است که سبک معماری و تزئینات آنها، سبکی مبتنی بر الگوهای سنتی و غربی است. در این قسمت کوشش خواهیک کرد تا با معرفی بخشهای مختلف کاخ گلستان شمار را با نوع معماری این مجموعه بیشتر آشنا کرده تا در صورت بازدید از کاخ گلستان آشنایی بیشتری با این مجموعه کاخ داشته باشید.
شمس العماره
شمس العماره را شاخصترین بنای موجود در کاخ گلستان میدانند. شمس العماره برجستهترین بنای ضلع شرقی کاخ گلستان است. داستان ساخت بنای شمس العماره در نوع خود داستانی جذاب است. ناصرالدین شاه در سفرهای خود به فرنگ معماری بناهای اروپایی را پسندید و کوشش کرد در تهران بناها و خیابانهایی به سبک غربی بسازد. خیابان لالهزار یادگار سفر ناصرالدین شاه به اروپا بود و شمس العماره نیز یادگاری دیگر از آن زمان بود. شمس العماره اولین ساختمانی بود که در ساخت آن از فلز استفاده شده و اولین ساختمانی است که سبک معماری اروپایی در ساخت آن مشهود است. ناصرالدین شاه در ساخت شمس العماره نگاهی نیز به کاخ عالی قاپو داشت و علاقه داشت تا بنایی طبقاتی در تهران داشته باشد تا از بالای آن بتواند منظره تهران را زیر نگاه خود داشته باشد.
ناصرالدین شاه در سال ۱۲۴۴ ه. ش دستور ساخت شمس العماره را صادر کرد. مباشرت ساخت این بنا را شمس العماره دوستعلی خان نظام الدوله بر عهده داشت. طرح و نقشه شمس العماره متعلق به معیر الممالک بود. معیرالممالک این بنا را با تلفیقی از معماری سنتی و اروپایی طراحی کرد. معمار شمس العماره نیز علی محمد کاشی بود که ساخت این بنا را ظرف دو سال تکمیل کرد. شمس العماره بنایی بود که چشم انداز خیابان ناصرخسرو را در خود داشت و از طرفی دیگر رو به ارگ سلطنتی بود.
کاخ اختصاصی مجموعه گلستان شامل بخشهای مختلفی است که هر کدام از آنها دارای زیباییهای خاص خود است. بخشهای مختلف کاخ اختصاصی شامل تالار آینه، تالار سلام، تالار عاج، تالار ظروف و تالار برلیان میشود.
تالار آینه
تالار آینه از مشهورترین تالارهای کاخ گلستان است. تالار آینه در کنار تالار سلام قرار دارد و میتوان گفت که جزء مشهورترین تالارهای مجموعه است. یکی از مهمترین دلایل شهرت تالار آینه، نقاشی کمال الملک در این تالار است که جزء مشهورترین تابلوهای کمال الملک است. کمال الملک این اثر زیبا را به نوعی نقاشی کرده است که وسعت تالار آینه از آنچه در واقعیت وجود دارد بسیار بزرگتر به نظر میرسد. معمار تالار آینه معمار مشهور دوران قاجار صنیع الملک است و باید گفت که مباشرت بنایی این تالار توسط یحیی خان معتمد الملک انجام شده و از بهترین تزئینات و معماری در درون این تالار استفاده شده است. ساخت تالار آینه در سال ۱۲۵۳ آغاز و در سال ۱۲۶۱ تکمیل گردید. تزئینات و معماری این تالار از زیباترین آثار معماری تهران در زمان قاجاریه است.
تالار سلام
تالار سلام نیز از جمله زیباترین تالارهای کاخ گلستان است. تالار سلام دارای مساحت بسیار بزرگتری نسبت به تالار آینه است و این موضوع سبب شده است تا این تالار محل برگزاری بسیاری از نشستهای رسمی دوران قاجار و حتی دوران پهلوی دوم باشد و یکی از مهمترین دلایل نامگذاری تالار سلام به این نام نیز همان مراسمهایی بود که در این تالار برگزار میشد. این تالار دارای تزئینات و آیینه کاری بسیار بینظیری است که بخشهایی از این تزئینات متعلق به دوران قاجار و بخشهایی از آن متعلق به دوران پهلوی است. معماری تالار سلام نیز همچون تالار آینه متعلق به صنیع الملک است. این تالار در زمان پهلوی دستخوش تغییراتی در تزئینات و گچ بریها شده و به عنوان سالن تشریفات مورد بهرهبرداری قرار میگرفت. تالار سلام را باید از مهمترین بخشهای کاخ گلستان در نظر گرفت. مراسم تاجگذاری محمدرضا پهلوی و فرح دیبا در این تالار صورت گرفت و این تالار شاهد رخدادهای بسیار زیادی از تاریخ دوران قاجار و پهلوی است.
ایوان تخت مرمر
ایوان تخت مرمر از جمله قدیمیترین بخشهای کاخ گلستان است. زمان ساخت ایوان تخت مرمر را به دوران زندیه نسبت میدهند. نام قدیم ایوان تخت مرمر ایوان دارالاماره و دیوانخانه بود. ایوان تخت مرمر در دو دوره دستخوش تغییرات اساسی شد. در تغییرات اول آغا محمد خان قاجار، پس از حمله به شیراز و تخریب قصر وکیل درها، ستونهای قصر، آینههای قدی و بسیاری از تزیینات را به تهران آورد و با بالا بردن سقف ایوان تخت مرمر آنها را در این ایوان نصب کرد. برای بار دوم ناصرالدین شاه بود که تغییرات را در این ایوان کلید زد. در زمان ناصرالدین شاه بخشهایی از ایوان تخریب شد که ناصرالدین شاه مجدداً تزئینات بسیار زیبایی را در ایوان ایجاد کرد تا ایوان تخت مرمر یکی از زیباترین بخشهای کاخ گلستان باشد. ایوان تخت مرمر محل گردهمایی پادشاهان قاجار بود که در نوروز و دیگر اعیاد به این ایوان رفته و به مردم شاباش میدادند.
تخت مرمر
تخت مرمر، تختی پادشاهی بود که در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شد و در ایوان تخت مرمر قرار داده شد. قبل از تخت مرمر این تخت طاووس بود که در دربار فتحعلی شاه خودنمایی میکرد، اما تخت طاووس برای جابجایی بسیار بزرگ بود و این مورد استفاده از این تخت را قدری مشکل میکرد. فتحعلی شاه دستور داد تا تختی از مرمر برای او بسازند. تخت مرمر با ۶۳ پازل ساخته شد و در ایوان مرمر قرار گرفت. این تخت توسط میرزا بابای شیرازی نقاش و میرزا ابراهیم اصفهانی حجار ساخته شد. این تخت به تخت سلیمان شهرت داشت. تخت مرمر بر دوش سه مجسمه دیو و شش مجسمه فرشته بر ۱۱ ستون مارپیچی ساخته شده است.
خلوت کریمخانی
خلوت کریمخانی از جمله آثاری است که بنای اولیه آن متعلق به زمان کریمخان زند است. دو اثر تاریخی بسیار مهم در خلوت کریمخانی وجود دارد. سنگ مزار ناصرالدین شاه و تخت مرمر فتحعلی شاه در این قسمت از کاخ گلستان هستند. البته تخت مرمر خلوت کریمخانی سادهتر و کوچکتر از تخت مرمر اصلی است. خلوت کریمخانی در سال ۱۱۷۳ ساخته شد اما در زمان ناصرالدین شاه بود که خلوت کریمخانی دستخوش تغییرات بسیار زیادی شده و تنها بخشی کوچک از آن باقی مانده است. خلوت کریمخانی به شکل ایوانی سه گوش است. در ساخت اولیه آن راه ورود اندرون و باغ گلستان به دیوانخانه و تالار تخت مرمر بود. اما در زمان ناصرالدین شاه این ورودیها مسدود شده و وضعیت ساختمان تغییر کرد.